Zonnepanelen
De grote, vlakke daken van historische kerkgebouwen lenen zich uitstekend voor de plaatsing van zonnepanelen. Dit levert duurzame winst op voor zowel het milieu als de energielasten van de kerken. Door de panelen te integreren in de dakbedekking, worden de monumentale waarden niet aangetast. Belangrijk daarvoor is dat de beste zonnepanelen geïnstalleerd worden, kwaliteit is in dit geval essentieel, alsmede het gebruik maken van een professionele zonnepanelen installateur.
De opgewekte zonne-energie wordt vooral ter plaatse gebruikt, bijvoorbeeld voor verwarming, verlichting en laadpalen voor elektrische fietsen. Dit leidt tot aanzienlijke besparing op de energierekening. Bijkomend voordeel is dat de panelen nauwelijks onderhoud nodig hebben en decennialang meegaan, waardoor ze een duurzame investering vormen.
Daarnaast dragen de zonnepanelen bij aan de circulaire ambities van de kerken. De opgewekte groene stroom komt ten goede aan het milieu, doordat minder fossiele brandstoffen nodig zijn. Bovendien zijn de panelen een zichtbaar voorbeeld van duurzame initiatieven, wat de bewustwording vergroot.
Door deze voordeel zetten steeds meer kerken in op zonnepanelen als logische stap in de energietransitie. Zo dragen ze hopelijk nog honderden jaren bij aan een duurzame toekomst.
Duurzame verwarming, ventilatie en andere installaties
Naast zonnepanelen is ook de vervanging van verouderde installaties cruciaal voor duurzame kerken. Veel gebouwen worden nog verwarmd door gas en geventileerd door open ramen, wat niet meer van deze tijd is. Daarom worden overstapt naar groene alternatieven.
Een voorbeeld is warmtepomptechnologie, die restwarmte uit de bodem of omgevingslucht gebruikt. Dit verlaagt de CO2-uitstoot aanzienlijk. Ook wordt geïnvesteerd in zuinige ventilatiesystemen met warmterecuperatie. Deze hergebruiken de warmte van afgevoerde lucht, waardoor minder verwarmd hoeft te worden.
Andere innovaties zijn led-verlichting met bewegingssensoren en waterbesparende sanitaire voorzieningen. Ook wordt gekeken naar duurzame materialen bij restauraties, zoals hout vast in plaats van spouwmuren.
Door deze upgrades worden de historische gebouwen toegerust op de veranderende omstandigheden. Daarbij blijven de authentieke kenmerken behouden. Hiermee dragen de kerken actief bij aan een duurzame en klimaatadaptieve toekomst.
Natuur inclusief
Niet alleen binnen maar ook buiten de kerk wordt ingezet op duurzame maatregelen. Zo krijgen daken waar mogelijk een extensief groendak met bloemen en kruiden. Dit neemt regenwater op, isoleert en biedt leefgebied aan insecten.
Ook wordt geëxperimenteerd met beplanting van gevels. Naast isolatiewinning geven hangende planten de historische muren een natuurlijke uitstraling. Dit komt de biodiversiteit in dichtbebouwd gebied ten goede.
Rond de kerktorens worden bijen- en vogelhotels opgehangen. Hagen van inheemse struiken bieden beschutting aan vlinders en amfibieën. Ook krijgen grasperken wilde bloemen als neven.
De herinrichting va natuur rond de godshuizen draagt actief bij aan het tegengaan van de insecten- en vogelachteruitgang. Tegelijk waarderen het publiek de extra groene uitstraling. Zo worden de kerken weer onderdeel van een gezonde leefomgeving.
Duurzaamheid als onderdeel van educatieve programma’s
Door duurzaamheid te koppelen aan de educatieve programma’s bereiken we jong en oud. Zo leren scholieren tijdens rondleidingen over de toegepaste maatregelen in en rond de kerk. Dit brengt het belang van het thema op een interactieve manier onder de aandacht.
Tijdens themalessen gaan ze dieper in op onderwerpen als energiebesparing, circulaire materialen en het belang van biodiversiteit. Leerlingen ontdekken hoe ze zelf duurzamer kunnen werken en wonen.
Ook bij lezingen en tentoonstellingen voor volwassenen is duurzaamheid een vast onderdeel. Zo krijgen bezoekers inzicht in de noodzaak van klimaatmaatregelen en de mogelijkheden in oude gebouwen.
Op deze manier dragen de monumenten actief bij aan bewustwording en gedragsverandering. Door duurzaamheid concreet te verbinden aan het erfgoed, blijft de boodschap beklijven en wordt de kerk een kenniscentrum op dit gebied.
Samenwerking
Voor duurzame doelen is samenwerking cruciaal. Daarom zoeken kerken de samenwerking met lokale energiecoöperaties en burgerinitiatieven. Zo ondersteunen coöperaties bij het ontwikkelen en onderhouden van zonnepanelen en andere projecten.
Ook worden contacten gelegd met gemeenten, die subsidie kunnen verlenen. Met organisaties als het Noodfonds en provinciale cultuurorganisaties worden financiële middelen gezamenlijk aangeboord.
Verder sluiten kerken aan bij landelijke campagnes, zoals die van de klimaattafel kerken. Hier vinden uitwisseling van kennis en ervaringen plaats met gelijkgestemden.
Lokale verenigingen helpen weer met vrijwilligerswerk zoals het onderhouden van groene daken. Ook worden burgerideeën en crowdfunding betrokken.
Door al deze samenwerkingsverbanden worden duurzame doelen kracht bijgezet. Zo stimuleren de kerken elkaar en bereiken ze meer dan afzonderlijk.